Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2016

πίσω απ' το φως και το βελούδο

  Πολλές φορές, λανθασμένα, ψάχνουμε τη γοητεία μπροστά από τα φώτα. Στην τηλεόραση, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα περιοδικά, το ιντερνετ, οπουδήποτε δηλαδή έξω από τη ζωή μας. Δεν έχουμε καταλάβει όμως ένα πράγμα. Τον κόσμο, τον αληθινό κόσμο μπορεί κανείς να τον προσεγγίσει μόνο με τις αισθήσεις του. Την αφή, την όραση, τη γεύση, την ακοή και την όσφρηση. Ούτε με το τηλεκοντρόλ ούτε με το mouse, ούτε με τη webcam. Μόνο με τις αισθήσεις του. Αν δεν αγγίξεις κάποιον, αν δε νιώσεις την ανάσα του να σε καίει, αν δεν ακούσεις τη φωνή του, αν δεν μυρίσεις τα ρούχα του και τα μαλλιά του, πως μπορείς να λες ότι ανήκει στον κόσμο σου; Ζούμε σε μια εποχή όπου η αφή μας περιορίζεται στο αφής κινητό μας και στα κουμπιά του πληκτρολογίου. Πλέον έχουμε ανάγκη από ενέσεις ρομαντισμού μέσα από τον κινηματογράφο γιατί εμείς οι ίδιοι έχουμε πάψει να είμαστε ρομαντικοί. Και για να είναι κάποιος ρομαντικός δεν χρειάζεται να μοιράζει κόκκινα τριαντάφυλλα και να διαβάζει Άρλεκιν.
  Αν ανατρέξουμε στον 18ο αιώνα μ.Χ. θα καταλάβουμε πως ο ρομαντισμός αποτελούσε ένα καλλιτεχνικό ρεύμα που πρεσβεύει την υπεροχή του συναισθήματος έναντι της λογικής. Μια καταναλωτική και υλιστική εποχή σαν τη δική μας έχει χάσει τελείως την επαφή με το συναίσθημα με αποτέλεσμα να κυριαρχεί παντού το χρήμα και τα άψυχα αγαθά. Ακόμα και η τέχνη υπηρετεί συμφέροντα και "τρέχει" συνεχώς πίσω από τα χρήματα.  Ελάχιστοι καλλιτέχνες πλέον υπηρετούν την τέχνη και τυχαίνει να είναι οι ίδιοι που "τρώνε την πόρτα στα μούτρα" από τις δισκογραφικές εταιρίες, τις εκθέσεις, τους εκδοτικούς οίκους, τις παραγωγές σε τηλεόραση και κινηματογράφο. Τι μας μαθαίνει η σημερινή τέχνη λοιπόν; Να κουνάμε παλινδρομικά τα γενετήσια μας; Να λατρεύουμε το τεχνητό και να απορρίπτουμε το φυσικό; Να θεωρούμε τη γενετήσια πράξη παιχνίδι για τον ελεύθερο χρόνο μας  και να χαρίζουμε τον εαυτό μας στον πρώτο τυχόντα; Να λατρεύουμε τα "διαμάντια" του σήμερα και να εμπιστευόμαστε τα charts και τους κριτικούς περισσότερο από τη δική μας κρίση; Όχι λοιπόν. Αν είναι αυτά τα όσα πραγματεύεται η σημερινή τέχνη προτιμώ να είμαι άμουση.
  Ο χρυσός της εποχή μας περισσότερο με λάσπη φαντάζει παρά με την προσωποποίηση της τελειότητας. Η τελειότητα κρύβεται πίσω από το φως, πίσω από το βελούδο. Στο σκοτάδι και στο βαμβάκι. Κρύβεται στην απλότητα του ανθρώπου και στην ικανότητα του να γίνεται δημιουργός μέσα από την πιο μυστηριακή και συναισθηματική ένωση. Τον έρωτα. Αν ο ίδιος ο άνθρωπος είναι γέννημα του συναισθήματος πως να δεχθεί μια τέχνη χωρίς συναίσθημα; Πως να γίνει ένας άνθρωπος χωρίς ρομαντισμό; Κι όμως έγινε. Γίναμε. Κι όμως τη δέχθηκε. Τη δεχθήκαμε. Καιρός όμως να γίνουμε εμείς τέχνη και να δώσουμε στο "περιθώριο" τη θέση που του αρμόζει. Κι αλίμονο αν δεν είχαμε και το περιθώριο να μας ορίζει. Μέσα από τη ζωή σου μαθαίνεις ένα πράγμα. Πως μπορεί τη μια στιγμή να κοιμάσαι σε μεταξένια σεντόνια και την άλλη να ψάχνεις για τροφή στα σκουπίδια. Αν δε μάθεις λοιπόν να είσαι άνθρωπος, όσο ζεστά κι αν είναι τα ρούχα σου δεν θα καταφέρεις ποτέ να νιώσεις τι σημαίνει ζεστασιά. Κι αν η τέχνη σου είναι η ρίμα, η χορδή, η πένα, τα χέρια, τα πόδια, η φωνή, μόνο αν είσαι άνθρωπος θα μπορείς να τη χαρίζεις.
   Ίσως να φταίει η κοινωνία για τον υλισμό μας, μα η κοινωνία είμαστε εμείς. Αν το δικό μας γόητρο είναι η ύλη, τότε κι η τέχνη δεν θα έχει που να απευθυνθεί και θα αφανιστεί μαζί με την ανθρωπιά και το ρομαντισμό.
  Κι αν κατηγορείς τον τύπο με τη σύριγγα στο χέρι που σου χαλάει την αισθητική και τον ξένο που κλέβει και βιάζει και τον μετανάστη που σου παίρνει τη δουλειά και τα λεφτά και την κοινωνία που "σου φτιάξανε" να ζεις, μάθε πως έχεις μερίδιο στην ευθύνη. Το ουράνιο τόξο είναι όμορφο γιατί αποτελείται από πολλά χρώματα. Ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος βοηθώντας τους άλλους ανθρώπους. Μοιράζοντας την πατρίδα σου με άλλους γίνεσαι καλύτερος πατριώτης απ' ότι αν έκανες το αντίθετο. Τραγουδώντας δε χαλάς τη φωνή σου, παίρνεις λίγη απ' τη φασαρία της πόλης και την κάνεις τραγούδι. Με όποιον τρόπο κι αν διαλέξεις να τραγουδάς. Είτε με το στόμα, είτε με ένα βλέμμα αγάπης που θα δείξεις σε κάποιον που η μέρα του δεν πάει και τόσο καλά, που περνάει δύσκολα. Όλα αυτά είναι αλήθειες βγαλμένες από τη ζωή. Αλήθειες που αποσιωπήθηκαν με την πάροδο του χρόνου κάνοντάς μας ανθεκτικούς στη βία και την ωμότητα της άτεχνης ζωής. Αυτό όμως δεν μπορούμε να καταλάβουμε. Πως τέχνη δεν είναι μόνο η μουσική, ο χορός, το τραγούδι, η ζωγραφική, το γράψιμο. Τέχνη είναι να ζεις την κάθε στιγμή, μεγάλη ή μικρή. Να μη μετράς τα δευτερόλεπτα απλά να τα ζεις. Και ίσως ο ρυθμός σου να σώσει τους άλλους ανθρώπους. Να τους κάνει να νιώσουν την αλλαγή στη ζωή τους. Να τους κάνει να ξεστομίσουν ένα κρυφό γαμώτο που κουβαλούν για χρόνια. Εκεί κρύβεται λοιπόν η γοητεία. Πίσω από το φως, πίσω απ' τα χαμόγελα, πίσω από την ψεύτικη τέχνη. Μέσα στην αλήθεια που κλείνει μέσα του ένα ωμό γαμώτο μιας ζωής κενής από ύλη και γεμάτης από συναίσθημα.
  Γιατί όποιος δεν γοητεύτηκε ποτέ του από το περιθώριο ήταν εραστής ανέραστος. Κι ας ήταν μπροστά από τα φώτα πάντα ζήλευε το σκοτάδι. Έτσι είναι ο άνθρωπος, κυνηγά ό,τι δεν έχει, ό,τι δεν μπορεί να έχει. Αλίμονο σε όποιον πίστεψε πως η ψυχή για να φωτιστεί χρειάζεται τα  φώτα του έξω κόσμου. Η ψυχή, η τέχνη, το πάθος είναι ήλιοι κι έχουν το δικό τους φως, δεν είναι φεγγάρια σαν τους ανθρώπους. Ίσως ο άνθρωπος να μην καταφέρει ποτέ του να γίνει ήλιος μα πάντα θα έχει μια αχτίδα φωτός να τον λούζει αρκεί να κοιτά ψηλά και να δίνει ρυθμό στη ζωή του. Μόνο έτσι θα γίνει η έμπνευση για την επόμενη νότα στο πεντάγραμμο του σύμπαντος. Κάπου ανάμεσα στη φωνή και στο μελάνι που στάζει πηχτό από την πένα και σημαδεύει για πάντα το χαρτί.

ΠΚ 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου